YAŞAYAN PUTLAR KISSASI: LAT, UZZA, MENAT
Kur’an’da Araplara ait üç putun
“ismi” özellikle veriliyor.
Acaba neden?
Nüzul sırasına göre putların
ismi ilk olarak Necm suresinde
geçiyor. Yani 6 yıl boyunca
putların ismi hiç geçmiyor. İlk
olarak Necm suresinde üç
putun ismi verilerek şöyle deniliyor:
“Lât ve Uzza’yı ve diğer üçüncüsü Menat’ı gördünüz mü?” (Necm; 53/19-
20)
Sonra bunların aslında ne olduğuna geçiliyor. “Onlar” deniyor, gerçekte
“Sizin ve atalarınız taktığı bir takım isimlerden başka bir şey değildir.”
(Necm; 53/23) Yine “Onlar” deniyor “Zanna ve nefeslerinin arzularına tabi
oluyorlar” (Necm; 53/23).
Kendi taktıkları bir takım isimler (esmâen semmeytumûhâ)...
Zan ve nefislerinin arzuları (tehve’l-enfüs) ...
Demek ki “put” denilen şeyin insanın iç dünyasındaki kökü heva ve heves
ve bunlar bir takım“isimler”den başka bir şey değil. İnsanlar o “isimlere”
anlam yüklüyor ve perestij ederek yüceltiyorlar.
O “isimlere” dokundurtmuyorlar ve etraflarında atomu parçalamaktan da
zor önyargılar oluşturuyorlar. Putları kırmak aslında bu “isimleri” alaşağı
etmek ve etraflarında oluşturulan önyargıları kırmak demek oluyor.
**
Peki, madem putlar bir takım isimlerdir, taştan tahtadan yapılmış tasvirleri
de nefislerin hevasının dışa vurmuş sembolleridir, dahası Lât, Uzza ve
Menat’ın tahtadan taştan yapılmış tasvir ve heykellerinin şu an yerinde
yeller esmektedir, o halde bu “isimlerin” hala Kur’an’da yer alıyor
olmasının ve bizzat “isimlerin” anılmasının sebebi ne olabilir?
Bu putlar öyle bir şey olmalı ki hala yaşıyor, nefislerin hevasından
kaynaklanıyor ve “isimlerinin”hala bir anlam ifade ediyor alması ve tapınç
nesnesi haline getirilmiş olması lazım.
Hem de ne anlam ifade ediyor!
Hem de ne tapınç!
Bakın nasıl...
“Lât” kelimesi etimolojik olarak “ilah” kelimesinin bozulmuş hali ve mutlak
otoriteyi ifade ediyor; El/Elot/Elat/Lat/Elohim/Allot//İlah...
Eski çağlarda Aramice/İbranice’ye kadar uzanan Arapça’nın kök dillerinde
kişiyi “içeriden yöneten şey”, “mutlak itaat /otorite” kaynağı anlamında
yukarıdaki kelimeler kullanılmaktaydı.
Demek ki Lât “isminin” bugünkü karşılığı “otorite” dediğimiz şeydir.