CULTUUR
21 AUGUSTUS 2019 85den. Hoe meer afval er gedumpt wordt, hoe donkerder hun
leven wordt. Die straten worden haast tunnels. Nog nooit heb
ik zo’n perverse manier van samenleven gezien. Ja, ik heb
geweend. Tom Rummens, de dramaturg van LOD Muziek–
theater, was er ook. Hij heeft me nadien een pakkende brief
geschreven. Die publiceren we in onze programmabrochure,
of de ceo van de Ruhrtriënnale dat nu wil of niet.’
Wat heeft ceo Vera Battis-Reese in de melk te brokkelen?
JAN LAUWERS: Niets. Nadat ik haar de tekst had bezorgd,
vroeg ze me enkele zinnen te schrappen, waaronder deze: ‘Het
was pure waanzin om te zien en te voelen hoe onderdrukkers
een sardonisch plezier weten te putten uit het vernederen en
pesten van de onderdrukten.’ Maar zoals de Belgen met een
postkoloniaal schuldgevoel kampen tegenover Congo omdat
we er minstens 10miljoen mensen vermoordden, zo gaan de
Duitsers gebukt onder een schuldgevoel tegenover de Joden
na wat hen in de Tweede Wereldoorlog is aangedaan. Dus
wilde de ceo die ene zin eruit om de Joden niet te schofferen.
Wel, dat zal niet gebeuren. We hebben het uitge-
praat en er wordt niets gecensureerd.
In de trailer stelt u de verschillende performers
- uw vrouw, uw dochter, uw zoon, de muzikant,
de soldaat – voor terwijl u door hen enthousiast
op de wang gekust wordt. Intussen benoemt u
‘de problemen’. Het klimaat, Facebook, uw
zoon: ‘Dat is een probleem’, zegt u droog. Wat vindt u het
grootste probleem?
LAUWERS: Het klimaat – dat is het enige probleem dat ik niet
aanraak in dit stuk – en empathie. Er is een gebrek aan mede-
dogen met élke mens, ook degene wiens standpunt je niet
deelt. Daar kun je als kunstenaar toe bijdragen zonder ‘de
oplossing’ aan te reiken. Kunst is nooit een oplossing. Ook al
worden kunstenaars vandaag gedwongen om een politiek cor-
rect standpunt in te nemen. Dat is vooral gevaarlijk en onder-
mijnt de kunst.
‘Politieke kunst vernietigt de schoonheid van de politiek’,
zegt u in die trailer. Licht u dat eens toe?
LAUWERS: Politiek is een van de mooiste beroepen ter wereld
omdat politici gedreven worden door idealisme. Maar politiek
is ook de kunst van het compromissen sluiten. Dat talent mis
ik. (lacht) Als kunstenaar ben je vrij en mag je alles doen,
behalve compromissen sluiten. De titel Al het goede wijst op
wat kunst wél kan doen: het goede zijn en tonen.
Ik ben altijd al een politieke jongen geweest.
Als jongeman was ik actief lid van het Antwerps
Palestina Komitee. Ik ontwierp de affiches. En in
Hoboken, waar ik ben opgegroeid, richtte ik mee
de Oxfam Wereldwinkel op. Ik richtte de etalages
in, mét een politieke boodschap. Die lokten te veel
reactie, het moest neutraler. Sindsdien weet ik ➽AL HET GOEDE
‘We vieren het
leven tot we niet meer
kunnen vieren.’➝