bizim öz benliğimizdir. Aceba Abdülhak Hâmid’in ruhunda
bu sabit nokta, bu öz benlik ne idi?
Şu konuşmayı dinleyiniz:
Lüsyen Abdülhak Hâmid:
— Beyfendi’de daima bir secret, bir sır vardır. Gizli bir
nokta vardır ki o bilinmez, içinde saklıdır. Bana karşı bile o
vardır, öyle değilmi Beyefendi? Üstad gülerek
— Hayır, hayır...
— Fakat öyle demeyin Beyefendi... Benden sakladığınız bir
şey yok mudur? Ben anlayamadıktan sonra kimse
anlayamaz. İçinizde benim bilemediğim bir sır vardır. Bu
hakikat değil midir? Üstat cevap verir, daha doğrusu cevap
vermiyor:
— Eh., öyledir, doğru olabilir, diyor.
Abdülhak Hâmid, son zamanlarının en mahremi olan bir
insanla konuşurken bile bu sırrı ele vermekten sakınmıştır.
Fakat ne olursa olsun biz, ümidsizliğe düşmeden bu gizli
noktayı el yordamile aramaya devam edeceğiz.
Düşünce ve hareketlerindeki tezatları eriten tarafa doğru
ineceğiz. Çünki bu mihrak noktasında onun öz benliğine
dokunmak mümkün olacak.
Kendinin de hatıratında itiraf ettiği gibi çocukluğunda pek
inatçı olan şair, bizce büyüdüğü zaman da bir noktada sabit
kalabilmiştir. «İnad ki makul olunca ismi sebat olur.» diyen
Hâmid’in benliğinde bu itibarla, belki şuurunun altında
işleyen kuvvetli bir inhimak, değişmez bir temayül vardır: o
da hayata ve güzelliğe karşı duyduğu ihtirastır.