Finansal Ekonomi

10 Fnansal Ekonom

•    Finansal   piyasalarda  katılımcılarının    piyasadaki  arz-talep   dengesini  yan-

sıtan fyatlar üzernden güvenle şlem yapması ve kısa dönemde fyatlarda

öneml dalgalanmaların olmamasıdır.

Bu koşulların oluşmaması, fnansal sstemde stkrarsızlığa neden olmakta ve

fonların verml yatırım fırsatlarına yönelmesne engel olmaktadır. Bu bağlamda

yasal ve krumsal düzenlemelere çeştl fonksyonlar yüklenmektedr.

Yasal ve kurumsal düzenlemelern lk fonksyonu yatırımcılara yeterl ve

doğru blg sağlanmasıdır. Yatırımcıların sürekl blglendrlmes çn serma-

ye pyasasında menkul kıymet hraç eden şletmelere, yatırımcıları lglendren

konularla lgl blgler açıklama zorunluluğu getrlmştr. Yatırımcılara yeterl

ve doğru blg sağlanması, yatırımcılar arasında blg eştszlğ sorununa çözüm

olmaktadır.

Yasal ve kurumsal düzenlemelern knc fonksyonu, fnansal aracıların sağ-

lıklı ve etkn çalışmasını sağlamaktır. Bunun çn fnansal aracılara (kurumlara)

blg verme yükümlülüğü getrlmektedr. Fnansal kurumların sağladığı blgler

bu kurumların rsk düzeyn saptayablmek çn öneml verler sağlamaktadır.

Örneğn, ülkemzde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ban-

ka raporlarından hareketle bankaların rsklern saptamakta ve bu rsk düzeyne

göre sermaye yeterllğ sağlamalarını zorunlu kılmaktadır.

Fnansal sstemde yapılan yasal ve kurumsal düzenlemelern br dğer fonks-

yonu se parasal kontrolün gelştrlmesdr. Mevduat toplayan fnansal aracıların

(özellkle bankalar) topladıkları mevduatı kredye dönüştürerek kayd para yara-

tablmektedr. Kayd para hacmndek artış ekonomdek para arzının genşleme-

sne, dolayısıyla ekonomde enasyonst baskının oluşmasına neden olablmekte-

dr. Bu nedenle Merkez Bankası, çeştl araçlarla ekonomdek kayd para hacmn

denetlemektedr. Dğer taraan, fnansal aracıların olası lkdte sıkışıklarının

önüne geçlmes çn Merkez Bankası fnansal sstem kontrol etmekte ve uygun

para poltkası araçları gelştrmektedr.

Fnansal sstemde stkrarı sağlamak, güven oluşturmak ve çeştl fnansal

olumsuzlukların (fnansal krzler vb) önüne geçeblmek çn tüm dünyada fnan-

sal sstemler yasal ve krumsal düzenlemelere ve denetlemeler tab tutulmaktadır.

Türkye’de sermaye pyasalarında; Sermaye Pyasası Kanunu ve Sermaye Pyasası

Kurulu (SPK); bankacılık sektöründe se Bankacılık Kanunu ve BDDK yasal ve

kurumsal düzenlemelere örnek teşkl etmektedr.

FİNANSAL SİSTEMİN FONKSİYONLARI

Daha öncek açıklamalarımızdan çıkarılableceğ gb, fnansal sstem ekonomk

yapının br alt sstemdr. Yatırımlar çn gerekl fonların bulunması, hacmnn

artırılması ve etkn dağılımı gb katkıları dolayısıyla fnansal sstem, çnde bu-

lunduğu ekonomnn gelşmesnde öneml br etkye sahptr. Fnansal sstem

aynı zamanda, temel şlev olan fon toplama ve kullandırma sürecne bağlı olarak,

çağdaş ekonomlerde ekonomk brmler ve dğer sektörler le yoğun ler ve ger

bağlantılara sahptr.

Fnansal sstemn önem, onun ekonomk yaşamda br takım fonksyonlar cra

etmesne bağlıdır. Bu fonksyonlar zamana ve çnde yer aldıkları ekonomlere

göre bazı farklılıklar taşıyablmektedr. Bununla brlkte hemen her ekonomde

fnansal sstemlern yerne getrdkler ve genel fonksyonlar olarak smlendrlen

şlevler bulunmaktadır. Bunlar aşağıdak gb sıralanmaktadır:

Yatırımlar çn gerekl fonların
bulunması, hacmnn
artırılması ve etkn dağıtımı
le fnansal sstem, çnde
bulunduğu ekonomnn
gelşmesnde öneml rol
oynamaktadır.