Finansal Ekonomi

8. Ünte - Fnansal Varlık Değerlemes 199

Lkdte

Br varlığın cdd br malyet yüklenlmekszn br ödeme aracına dönüştürülme
olanağı, dğer br deyşle varlıkların stenldğ anda, gerçek değernde paraya dö-
nüşme özellğ lkdtedr. Br varlığın alınıp satıldığı pyasada ne kadar çok sayıda
alıcı ve satıcı varsa bu varlığın lkdtes o ölçüde yüksek olur. Br varlığın lkdtes
ne kadar yüksek olursa, dğer koşullar sabtken, talep mktarı da o ölçüde yük-
sek olur. Kısa vadel atıl naktlern yatırıldığı araçların lkdtes yüksek olmalıdır.
Çünkü paraya htyaç duyulduğunda, bu varlıklar en kısa zamanda nakde dönüş-
türüleblmeldr.
Uzun vadel borçlanmalarda da faz oranı üzernde değşmeler olacaktır. Ör-
neğn; Tahvllern lkdtesnn yükselmes bunlara olan taleb de arttıracak ve faz
oranı düşme yönünde br değşm sergleyecektr. Benzer şeklde bunun tam ters
br lşkde de; tahvllern lkdtes azaldığında tahvl taleb azalacağı çn faz ora-
nı artma yönünde br değşm sürecne grecektr. Doğal olarak lkdte özellğ de
alternater karşısında nsp lkdte olarak değerlendrlmeldr.

Blg Ednme Malyet

Blg ednme malyet; br varlığı hraç eden tarafın kredbltes ve faalyetlernn
zlenmes konularında harcanan kaynak ve zamandır. Bazı varlıklar açısından (ör-
neğn; nakt, devlet tahvl, hazne bonosu gb) söz konusu blgler çok düşük br
malyetle kamuoyu tarafından elde edleblr durumdadır. Benzer şeklde sm bl-
nen veya daha önce varlık hraç etmş şletmeler hakkında da farklı blg kaynakları
kullanılablr. Ancak, yen kurulmuş br şletme fnansal varlık satmak stedğnde,
karar verme durumunda olan tasarruf sahplernn o şletmeyle lgl blg toplamak
ve ncelemek çn zaman ve kaynak ayırmaları gerekmektedr. Bu kapsamda, tasar-
ruf sahpler blglenme malyet düşük olan varlıkları satın almak stemektedrler.
Söz konusu blglern sstematk olarak toplanması ve analz edlmes konu-
sunda uzman kuruluşlar (yatırım danışmanları veya derecenlendrme şrketler),
lgl blgler br ücret karşılığında yatırımcılara sunmaktadırlar. Buna göre, br
varlığın blg ednme malyet ne kadar yükselrse o varlığın taleb o ölçüde aza-
lacaktır. Br başka deyşle; br varlıkla lgl blg ednmenn malyet le o varlığın
taleb arasında ters yönlü br lşk söz konusudur. Söz konusu malyetlerdek ar-
tışlar tahvllere olan taleb azaltacak ve bunun sonucunda faz oranında da düşme
eğlm görülecektr. Aksne, bu malyetlerdek azalma tahvl talebn arttıracak ve
faz oranı düşme eğlm gösterecektr.

Uluslar arası boyutta faalyet gösteren derecelendrme şrketler hakkında blg vernz.

Sonuç olarak; varlık talebn etkleyen faktörler le varlık taleb arasındak lşk
aşağıdak gb özetleneblr;

Faktör Faktördeki

Değişimin Yönü

Talepteki Değişimin

Yönü

İlişkinin Yönü

Servet ↑ ↑ Pozitif

Beklenen    Getiri ↑ ↑ Pozitif

Risk ↑ ↓ Negatif

Likidite ↑ ↑ Pozitif

Bilgilenme  Maliyeti ↑ ↓ Negatif

Br varlığın lkdtes ne kadar

yüksek olursa, dğer koşullar

sabtken, talep mktarı da o

ölçüde yüksek olur.

Tasarruf sahpler blglenme

malyet düşük olan varlıkları

satın almak stemektedrler.

Br varlıkla lgl blg

ednmenn malyet le o

varlığın taleb arasında ters

yönlü br lşk söz konusudur.

4