5_AOF Menkul Kıymet Yatırımları

78 Menkul Kıymet Yatırımları

İnsan beyni her zaman bir bilgisayar gibi çalışmamaktadır. Zaman zaman bilgiyi, bazı

bilişsel kısayol ve duygularla süzerek, daha kısa bir analiz zamanında yargı oluşturmak-

tadır. Bilgi, beyne bu hızlandırılmış süreçten geçerek ulaşmaktadır ve alınan kararlar, ge-

nelde bu süreçler olmadan alınacak kararlarla aynı olmamaktadır. Bu filtre ve kısa yollar,

psikolojik ön yargılar olarak adlandırılmaktadır. Bu psikolojik ön yargılar bilindiğine göre

ilk adım, bunlardan sakınmak olmalıdır.

Davranışsal finans için yapılan tanımların bazıları şöyledir:

Davranışsal finans, klasik iktisat ve finansın, psikoloji ve karar alma bilimleri ile bir

entegrasyonudur. Bu şekilde finans literatüründe gözlemlenen ve rapor edilen bazı ano-

malilerin sebeplerini açıklamaya teşebbüs eder.

Davranışsal finans, yatırımcıların karar vermede sistematik olarak nasıl yanlışlar ve

bilişsel hatalar yaptıklarını araştırır.

Davranışsal finans, psikolojinin finansal karar vermeyi ve finansal pazarları nasıl etki-

lediğini belirlemeyi amaçlayan çalışma alanıdır.

Bir an için yatırımcıların tamamen rasyonel oldukları düşünülse bile, karar aşamasın-

da gelecek ve belirsizlik söz konusu olacağından tahmin ve risk devreye girecektir. Ayrıca

çok sayıda yatırımcının farklı ekonomik algılamalarla farklı tercihler yapmaları söz ko-

nusu olacağından yatırımcı kararlarının yönlendireceği endeks ve oranlar beklentilerden

farklı olabilecektir. Dolayısıyla, trend değişimlerini sadece ekonomik parametrelerle açık-

lamak olanaksızdır. Diğer yandan, sosyolojik ve psikolojik kısacası davranışsal değişken-

lerden etkilenen trendler de karar vericilerin psikolojilerini ve davranışlarını etkileyecek-

tir. Sonuç olarak, ekonomik faktörlerle, davranışsal faktörler arasında karşılıklı etkileşim

söz konusudur.

Çok sayıda ekonomist, oluşan hatalardan yararlanmayı bekleyen oyuncular yüzün-

den, bazı piyasa oyuncularının akılcı olmayan davranışlarına rağmen, piyasaların toplam-

da akılcı davrandığına inanmaktadırlar. Bununla beraber piyasalar, Hollanda lale fidanı

çılgınlığı, çürük (junk) tahviller sorunu ve zaman zaman yaşanan dramatik hisse senedi

piyasası çöküşlerinde (1987 ve 2001’de olduğu gibi) spekülatif heveslere maruz kalmakta-

dırlar. Bunu akılcılıkla açıklamak zordur.

Davranışsal finans konusunda adanmış bir blog: http://davranissalfinans.blogspot.com.tr/

Şekil 4.1

Algı Yanılması

Davranışsal finans, yatırımcıların
karar vermede sistematik olarak
nasıl yanlışlar ve bilişsel hatalar
yaptıklarını araştırır.