Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
27.
Ürünün
hoş kokulu
olmasını
sağlar.
Ürünün
belirli bir
kıvamda
olmasını
sağlar.
Ürünün bozulmasını
kolaylaştırır.
Gıda
katkı
maddesi
I
II
III
Yukarıdaki kavram haritasında yer
alan kutucuklarda verilenlerden han-
gileri hazır gıdalarda kullanılan katkı
maddeleri için yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) I ve III
E) II ve III
- I. Koruyucu ekleme
II. Emülsiyonlaştırıcı ekleme
III. Tatlandırıcı ekleme
Yukarıdakilerden hangileri hazır gıda-
ların raf ömrünü uzatmak için yapılan
işlemlerdendir?
A) Yalnız II B) I ve II
C) I ve III D) II ve III
E) I, II ve III
- Marketten herhangi bir gıdayı satın
alan bir tüketici;
I. Son tüketim tarihi mutlaka kontrol
edilmelidir.
II. Ürünün saklanma şekli ve bulundu-
ğu şartlar kontrol edilmelidir.
III. Bileşiminde E kodlu ürün sayısının
kaç tane olduğu kontrol edilmelidir.
IV. Üretim izni ya da ihmal edilme izni
kontrol edilmelidir.
V. Ürünün ambalajının delik ya da çat-
lak olup/olmadığı kontrol edilmelidir.
yukarıdakilerden kaç tanesine uyarsa
bilinçli bir tüketici olur?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
GIDA KATKI MADDELERİ
Normal koşullarda tek başına tüketilmeyen veya gıda hammaddesi olarak kullanılmayan,
tek başına besleyici değeri olan/olmayan, gıdanın tat, koku, görünüş, yapı ve diğer nitelikle-
rini korumak, düzeltmek amacıyla kullanılmasına izin verilen maddelere gıda katkı maddesi
denir.
Gıda katkı maddelerindeki kullanım amaçlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;
◆ Gıdaların görünüşünü, lezzetini, yapısını iyileştirmek
◆ Biyolojik ve besleyici değerini korumak veya düzenlemek
◆ Gıdalardaki istenilmeyen değişiklikleri engellemek
◆ Gıdaların kalitesini, dayanıklılığını ve raf ömrünü uzatmak
◆ Gıdalardaki bozulma ve mikrobiyal gelişmeleri önlemek
◆ Gıdaların zehirleyici ve hastalık yapıcı etkilerini ortadan kaldırmak
◆ Gıda çeşitliliği sağlamak
Tüm gıda katkı maddeleri bir E numarası ile belirtilir. E numaraları AB (Avrupa Birliği)
ülkelerinde her gıda katkı maddesini ifade eden numaralardır. Numaraların önünde yer alan
E (Europe), Avrupa Birliği’ni temsil etmektedir. Gıda katkı maddelerinin E numaraları temel
işlevlerine göre şu şekilde sınıflandırılır;
Katkı maddesi Katkı maddesi kodu
- Renklendiriciler (boyalar) E 100-180
- Koruyucular E 200-297
- Antioksidanlar ve asit düzenleyiciler E 300-321
- Emülsiyonlaştırıcılar ve stabilizatörler E 322-500
- Asit-baz sağlayıcılar E 500-578
- Tatlandırıcılar ve koku verenler E 620-637
- Geniş amaçlı gıda katkı maddeleri E 900-927
Soru Çözüm
Bir reçel kavanozunun etiketinde bulunan
içindekiler bölümü şöyle sıralanmıştır: Ayva,
şeker, kıvam arttırıcı pektin (E440), asitliği
düzenleyici sitrik asit (E330) ve renklendirici
(E105).
Buna göre, reçel kavanozu içindekiler-
den kaç tanesi gıda katkı maddeleri ara-
sında yer alır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Ayva ve şeker dışında E kodlarıyla verilen
Gıda Katkı Maddeleri
yer alır.
Yanıt C
Ambalajlı olarak pazarlanan tüm gıda ürünlerinin etiketlerinde, içerdikleri gıda katkı mad-
deleri belirtilmek zorundadır. Bu belirtme de sadece E numarası yazılabileceği gibi sınıf özel-
likleri de belirtilebilir.
Gıda alırken ambalajın üzerindeki son kullanma
Bulgurun üretim tarihi ve son
kullanma tarihi
tarihi mutlaka kontrol edilmelidir. Bu tarihler belirlenir-
ken gıdanın 2- 4°C sıcaklıklarında saklanacağı dikka-
te alınır. Bu nedenle gıda bu sıcaklık koşullarında tu-
tulmamışsa son kullanma tarihinin de bir önemi
kalmayabilir. Gıdaların son kullanma tarihinden sonra
tüketilmesi gıda zehirlenmelerine yol açabilir. Tavsiye
edilen tüketim tarihi bulunan gıdalara süt ürünleri, pi-
şirilmiş etler örnek verilebilir. Hazır gıdaların bozunma
süreleri sıcaklığa, basınca, maddenin havayla temas
edip etmemesine ve cinsine bağlı olarak değişir.
12.Ünite KİMYA HER YERDE