Palme Yayınları - TYT Kimya Konu Anlatımlı 2018-2019

Çözümlü Sorular

Palme Yayınevi

Kimyasal türler arası oluşan farklı etkileşimler ve türleri aşağıdaki şemada sınıflandırılmıştır.

İyonik

bağlar

Kimyasal    Türler  Arasındaki  Etkileşimler

Güçlü Etkileşimler

Metalik

bağlar

İndüklenmiş dipol

bağları

Van der Waals bağları Hidrojen bağları

Kovalent

bağlar

İyon–dipol

bağı

Dipol–dipol

bağı

Zayıf Etkileşimler (Fiziksel Bağlar)

İndüklenmiş dipol–

indüklenmiş dipol

bağları

(London kuvvetleri)

Dipol–indüklen-

miş

dipol bağları

İyon–indüklenmiş

dipol bağları

GÜÇLÜ ETKİLEŞİMLER
İyonik Bağ ve İyonlardan Bileşik Oluşumu
Metal ve ametal atomları arasında elektron alış-verişi ile bileşik oluşurken anyon ve kat-
yonlar arasındaki elektrostatik çekim kuvvetleri ile oluşan kimyasal bağa iyonik bağ, iyonik
bağ içeren bileşiklere ise iyonik bileşik denir.

Aşağıda bazı iyonik bileşiklerin Lewis yapıları gösterilmiştir.

19 K ve 9 F arasında oluşan KF bileşiğinin Lewis

yapısı;

19 K: 2 )^8 )^8 )^1 ) K•

9 F: 2 )^7 )^ F

••

•• ••

• 
  

K• + F

••

•• ••

• K

+ ••F

[ ••••••

[–

Bir tane değerlik elektronu olan K, elektronunu

verir, son yörüngesinde yedi tane elektronu olan

F ise verilen elektronu alır. Böylece her iki ele-

ment te oktetini tamamlamış olur.

12 Mg ve 17 Cl arasında oluşan MgCl 2 bileşiğinin Lewis

yapısı;

12 Mg: 2 )^8 )^2 ) •Mg•

17 Cl: 2 )^8 )^7 )^ Cl

••

• •• ••

•Mg• Cl

••

• •• •• Mg

2+ (^2) Cl••
[ ••••••

[–

Cl

••

• •• ••
  İki tane değerlik elektronu olan Mg, yedi tane
  değerlik elektronu olan Cl atomlarına birer elekt-
  ron verir. Böylece bileşikteki tüm atomlar okteti-
  ni tamamlamış olur.

İyonik  Bileşiklerin    Formüllerinin   Yazılması

İyonik bileşiklerin formüllerinin yazılmasında aşağıdaki kurallar geçerlidir.

◆ Öncelikle pozitif yüklü iyon (katyon) sonra negatif yüklü iyon (anyon) yazılır.

◆ Bileşikteki iyonların değerlikleri toplamı sıfır olmalıdır. Bu nedenle iyonların değerlikleri

çaprazlanarak element sembollerinin sağ alt köşelerine mutlak değerleri alınarak yazılır.

Xa+ Yb– G^ XbYa Ca2+ N3– G Ca 3 N 2

◆ İyonların yüklerinin mutlak değerleri eşit ise (a=b), çaprazlama yapılmaz. Sadeleştir-

me yapılır.

Ca2+ S2– G CaS

◆ İyon yüklerinin değerleri birbirinin katları şeklinde ise en küçük katsayı olacak şekilde

formül oluşturulur.

Pb4+ S2– G Pb 2 S 4 GPbS 2

◆ İyonların kök olması durumunda kök parantez içine alınır. İyon yükünün mutlak de-

ğeri parantezin sağ alt köşesine yazılır.

Mg2+ OH– G Mg(OH) 2

7. I. NaCl: Na+ (^) [ Cl••••••••[–
   II. MgO: Mg2+ (^) [ ••••O••••[2–
   III. CaF 2 : Ca2+ 2 [ ••••••F••[–
   Yukarıda verilen bileşiklerden hangi-
   lerinin Lewis elektron-nokta formülü
   doğrudur?
   ( 20 Ca, 8 O, 9 F, 11 Na, 12 Mg, 17 Cl)
   A) Yalnız I B) I ve II
   C) I ve III D) II ve III
   E) I, II ve III

8. 2X1+ [ ••••••Y ••[

2–

A    gruplarında    bulunan ve   Lewis  yapısı  

yukarıda    verilen X 2 Y   bileşiği    ile ilgili;

I. Y, 2 elektron alarak oktete ulaşmış-

tır.

II. X’in atom numarası 11, Y’ninki ise 9

olabilir.

III. X ile Y’nin değerlik elektron sayıları

arasındaki fark 8’dir.

yargılarından   hangileri   doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) I ve II D) I ve III

E) II ve III

9. Aşağıdaki iyonlar arasında oluşan bi-
   leşiklerden hangisinin formülü yanlış-
   tır?

İyonlar Bileşik

A) K+, MnO 4 – KMnO 4

B) Al3+, SO 4 2– Al 3 (SO 4 ) 2

C) Hg+, S2– Hg 2 S

D) NH 4 +, P3– (NH 4 ) 3 P

E) Mg2+, OH– Mg(OH) 2

10.

X: Y:

Yukarıda    katman  elektron    dizilimleri 

verilen X    ve  Y   atomları   arasında    olu-

şacak   bileşiğin   formülü aşağıdakiler-

den hangisidir?

A) X 2 Y 3 B) XY 3 C) XY

D) X 2 Y E) X 3 Y 2

$

$

1.Bölüm/KIMYASAL TÜRLER VE GÜÇLÜ ETKILEŞIMLER