gibi modern ideolojilerin ortaya çıkması da siyaset felsefesinin konuları arasına
girmiştir. Bu ideolojiler, post modern günümüzde etkilerini kaybetmişlerdir.
Devlet Nedir
Siyaset felsefesinin kavramsal soru ve problemlerinden en önemlisi belki de
devletin ne olduğu kavramıdır. Bu konuyu felsefeye özgü rasyonel ve teorik
incelemeye tabi tutar.
Devlet; yönetim biçimini veya bu yönetim formlarını hayata geçiren
organizasyondur. Devlet, belirli bir toprak parçası üzerinde yaşayan bireyler için
bir düzen tesis eden siyasal örgüttür. Devleti arazi, halk ve hükmetme özellikleri
meydana getirir.
Devletin meşruiyet nedeni, çağdan çağa değişmiştir. Sümerlerde ve Antik
Yunan’da her kent devletinin bir tanrısı olmak zorunda idi. Devlet, “Tanrı ülkesi”
idi. Yönetim merkezi de “Tanrıevi” idi. Bu durumda devlete sadakat, kent
devletinin tanrısına sadakat demek idi. Tanrıya itaat etmek, devlete itaat etmek
demek idi.
Modern devlet ise, otorite veya işlevinin Tanrıdan türetilmemesi anlamında
seküler bir gücü temsil eder.
Toplum Sözleşmesi
Devleti, toplumsal sözleşmeye dayandırır. Hobbes, Spinoza, Locke, Rousseau,
Kant gibi düşünürler tarafından geliştirilmiştir. Bu sözleşme ile insanlık, doğa
durumundan çıkmıştır.
Demokrasi
Kimin yönetmesi gerektiği sorusuna, 20. yüzyılda verilen evrensel yanıt, halktır.
Halkın yönetmesi, bizi demokrasiye götürür. En iyi yönetim biçimi olarak kabul
gören ve bu yüzden günümüzde büyük bir saygıya mazhar olan demokrasi,
halkın yönetimi olarak tanımlanır.
Demokrasi, Yunanca halk anlamına gelen “demos” ile güç iktidar, yönetim
anlamına gelen “kratos” sözcüklerinin birleşimidir. O, bir sınıf ya da grubun değil
de “halkın, halk tarafından, halk için yönetimi”ni ifade eder.
Doğrudan demokrasi
Halkın kendi kendisini yönetmesinden oluşan demokrasidir. MÖ 5. Ve 4.
yüzyıllarda Eski Atina’daki demokrasi türüdür. Köleler, kadınlar ve çocuklar
dışında kalan bütün özgür yurttaşlar, politik karar alma süreçlerine doğrudan
katılırlardı. Yöneten ve yönetilen, devlet ve sivil toplum ayırımlarını ortadan
kaldırmaktaydı. Buna klasik demokrasi de denir.
Temsili Demokrasi
Nüfusun çoğalması gibi nedenlerle modern dünyada demokrasi, doğrudan
değildir. Modern demokrasiler temsili demokrasilerdir. Tek tek bütün yurttaşlar
politik karar alma süreçlerine doğrudan katılmazlar. Halkın kendi kendisini
yönetme hakkı, seçim yoluyla temsilcilerine devredilir. Bu nedenle bu sistem,
“halk tarafından yönetim” değil, “halk için yönetim”dir.